ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
Ποιός δημιούργησε το σύμπαν; Πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν; Υπάρχει αρχή και τέλος του σύμπαντος; Είναι το σύμπαν πεπερασμένο ή άπειρο; Υπάρχει κάποιος σκοπός που έγιναν όλα αυτά;
Τέτοια και άλλα παρόμοια ερωτήματα τέθηκαν στο νου και τα χείλη του ανθρώπου δια μέσου των αιώνων και αποτελούσαν και συνεχίζουν ν’ αποτελούν και σήμερα ένα από τα πλέον βασικά στοιχεία της αγωνίας και της φαντασίας κάθε ανθρώπου
.
Ο τρόπος με τον οποίο προσπάθησαν ν’ απαντήσουν, αλλά και οι συγκεκριμένες απαντήσεις που έδωσαν στο διάβα των αιώνων, αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τον πολιτισμό, τις θρησκευτικές αντιλήψεις και την κοινωνική ζωή των ανθρώπων σε κάθε γωνιά της Γης.
Σήμερα, κυρίαρχη πηγή γνώσης για το σύμπαν είναι η επιστήμη, και συγκεκριμένα ο κλάδος της φυσικής, της γνωστής σε όλους μας με το όνομα αστροφυσική.
Κατά τους αστροφυσικούς, όλα άρχισαν πριν από περίπου 15 δισεκατομμύρια χρόνια.
Τότε, όλο το σύμπαν εικάζεται ότι ήταν συγκεντρωμένο σ’ ένα σημείο, με μέγεθος όσο ένα πορτοκάλι, ίσως όσο ένα κεράσι, ίσως και μικρότερο ακόμα, όσο η μύτη μιας βελόνας.
Το σημείο αυτό είχε μάζα με άπειρη πυκνότητα και άπειρη θερμοκρασία. Για λόγους που ακόμα η αστροφυσική δε γνωρίζει, έγινε μια τρομακτική έκρηξη, η λεγόμενη Μεγάλη Έκρηξη (γνωστή επίσης ως Big Bang). Από αυτήν τη Μεγάλη Έκρηξη δημιουργήθηκε το σημερινό σύμπαν. Υπάρχει η επιστημονική άποψη ότι, πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη, τίποτα δεν έγινε και τίποτα δεν υπήρχε, γιατί ο χρόνος και ο χώρος δεν είχαν ακόμα δημιουργηθεί.
Δημιουργήθηκαν ευθύς ως έγινε η Μεγάλη Έκρηξη.
Αμέσως μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, το σύμπαν αρχίζει να διαστέλλεται με τρομακτική ταχύτητα, και από απειροελάχιστες μικρές διαστάσεις που είχε στην αρχή, αρχίζει να παίρνει τεράστιες διαστάσεις
.Έχει υπολογισθεί ότι μόλις ένα δευτερόλεπτο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη έχουμε ήδη ένα νεαρό σύμπαν που παρουσιάζει την εξής εικόνα.
Από ένα χώρο όσο ένα πορτοκάλι που ήταν πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη, τώρα καταλαμβάνει ένα χώρο με ακτίνα μερικά έτη φωτός, η θερμοκρασία του από άπειρη έχει πέσει στους 10 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, η φωτεινή ακτινοβολία μετατρέπεται (από ενέργεια) σε ύλη, ενώ τα βασικά συστατικά του σύμπαντος (ηλεκτρόνια, πρωτόνια και νετρόνια) έχουν ήδη πλημμυρίσει το νεαρό σύμπαν.
Καθώς τα δευτερόλεπτα κυλούν, το σύμπαν επεκτείνεται, η θερμοκρασία πέφτει στα επίπεδα της θερμοκρασίας που έχουν οι πυρήνες των σημερινών αστέρων (αρκετά εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου).
Μετά από περίπου 1 εκατομμύρια χρόνια, το σύμπαν είναι πάνω-κάτω το ένα χιλιοστό του σημερινού σύμπαντος, η δε θερμοκρασία του έχει πέσει στους 3.000 βαθμούς Κελσίου.
Τότε εμφανίζονται τα πρώτα άτομα, όπως του υδρογόνου και του ηλίου.
Χρειάστηκε να περάσουν γύρω στα 5 δισεκατομμύρια χρόνια από τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης για ν’ αρχίσουν να σχηματίζονται στο σύμπαν οι πρώτοι γαλαξίες.
Οι γαλαξίες σχηματίζονται από πυκνά νέφη αερίων ή νεφελωμάτων, τα οποία δημιουργούν τους αστέρες και τους πλανήτες του γαλαξία. Μετά τα πρώτα 5 δισεκατομμύρια χρόνια, χρειάστηκαν άλλα 5 δισεκατομμύρια χρόνια για να διαμορφωθεί το Ηλιακό μας σύστημα στη μορφή που είναι σήμερα.
Αλλά από τότε που διαμορφώθηκε το Ηλιακό μας σύστημα, δηλ. 10 δισεκατομμύρια χρόνια από τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης, έχουν περάσει άλλα πέντε δισεκατομμύρια χρόνια.
Κατά τα τελευταία αυτά 5 δισεκατομμύρια χρόνια τίποτα το ιδιαίτερο δεν συνέβη στον Ήλιο και τους πλανήτες, εκτός από τον πλανήτη Γη.
Πράγματι, στον πλανήτη Γη, σε μια διαδικασία που ξεκίνησε πριν 5 δισεκατομμύρια χρόνια και συνεχίζει μέχρι σήμερα, συνέβη το μεγάλο θαύμα της δημιουργίας της ζωής.
Ο πρώτος μονοκύτταρος οργανισμός δημιουργήθηκε πριν περίπου 3 δισεκατομμύρια χρόνια για να εξελιχθεί σιγά-σιγά και υπομονετικά σε πολύπλοκες και αναρίθμητες μορφές ζωής. Η εξελικτική αυτή διαδικασία έφθασε στο μέχρι τώρα μεγαλύτερο αποκορύφωμά της: Τη δημιουργία του ανθρώπου.
Η σημερινή εικόνα του σύμπαντος συνοψίζεται ως εξής:
Έχει διαπιστωθεί ότι όλα τα ουράνια σώματα στο σύμπαν είναι φτιαγμένα από τα ίδια υλικά, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι τα πάντα στο σύμπαν προέρχονται από την ίδια αρχή.
Η ίδια αυτή αρχή πιστεύεται πως είναι η Μεγάλη Έκρηξη.
Το σύμπαν αποτελείται από δισεκατομμύρια γαλαξίες.
Υπάρχουν γαλαξίες διαφόρων σχημάτων. Ο δικός μας γαλαξίας έχει σπειροειδές και , περιέχει γύρω στα 200 δισεκατομμύρια άστρα.
Η θέση της Γης είναι σχετικά κοντά στο κέντρο του γαλαξία μας.
Απέχει από το κέντρο του κάπου 30 χιλιάδες έτη φωτός.
Ας σημειωθεί ότι ο γαλαξίας μας είναι ένας λεπτός σε πάχος δίσκος με διάμετρο πάνω από 100 χιλιάδες έτη φωτός και πάχος μόλις χίλια έτη φωτός.
Το Ηλιακό μας σύστημα περιστρέφεται γύρω από το κέντρο του με ταχύτητα 250 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο.
Χρειάζονται δε 200 περίπου εκατομμύρια χρόνια για μια πλήρη περιστροφή του Ηλιακού μας συστήματος γύρω από το κέντρο του γαλαξία, περίοδος που ονομάζεται γαλαξιακό ή κοσμικό έτος.
Δηλαδή, την τελευταία φορά που ήμασταν στο ίδιο σημείο του γαλαξία που βρισκόμαστε σήμερα, ήταν η εποχή που άρχισαν να εμφανίζονται πάνω στη Γη οι δεινόσαυροι, γιατί έχει υπολογισθεί ότι οι :
δεινόσαυροι άρχισαν να εμφανίζονται στη Γη πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια.
Το κέντρο του γαλαξία μας φαίνεται να είναι μια μαύρη τρύπα . Αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι «καταπίνει» διαρκώς αέρια, σκόνη, αστέρες και ότι άλλο βρίσκεται κοντά του.
Τ’ αστέρια είναι πολύ αραιοκατοικημένα. Το πλησιέστερο αστέρι προς το δικό μας αστέρι, τον Ήλιο μας, είναι το αστέρι με την ονομασία Άλφα του Κενταύρου.
Το αστέρι αυτό απέχει από τον Ήλιο μας 4 έτη φωτός.
Επομένως, οι γαλαξίες είναι πολύ αραιοκατοικημένες γειτονιές μέσα στο σύμπαν, γι’ αυτό λέμε ότι υπάρχει αστρική μοναχικότητα στους γαλαξίες.
Αντίθετα, οι γαλαξίες δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους, γι’ αυτό λέμε ότι υπάρχει γαλαξιακή συντροφικότητα στο σύμπαν.
O χώρος μεταξύ των αστεριών σ’ ένα γαλαξία δεν είναι απολύτως κενός.
Υπάρχει η λεγόμενη μεσοαστρική ύλη που γεμίζει το γαλαξία, δηλ. που γεμίζει τα τεράστια κενά μεταξύ των ουράνιων σωμάτων του γαλαξία. Αυτή η μεσοαστρική ύλη είναι εξαιρετικά αραιή και αποτελείται από αέριο (κυρίως υδρογόνο) και κοσμική σκόνη.
Κατά τον ίδιο τρόπο, ο χώρος μεταξύ των γαλαξιών στο σύμπαν δεν είναι απολύτως κενός, αλλά περιέχει τη λεγόμενη μεσογαλαξιακή ύλη. Η μεσογαλαξιακή ύλη είναι επίσης εξαιρετικά αραιή και έχει περίπου παρόμοια σύνθεση μ’ εκείνη της μεσοαστρικής ύλης.
Τίποτα στο σύμπαν δεν είναι ακίνητο. Καταρχήν, από τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης και μετά, το σύμπαν συνεχώς διαστέλλεται.
Έχει διαπιστωθεί ότι οι γαλαξίες απομακρύνονται ο ένας από τον άλλον με μία ορισμένη ταχύτητα.
Μάλιστα, όσο πιο μακρινός είναι ένας γαλαξίας, τόσο πιο γρήγορα απομακρύνεται.
Τ’ αστέρια, οι πλανήτες και οι δορυφόροι τους έχουν το σχήμα σφαίρας και στρέφονται ακατάπαυστα γύρω από τον άξονά τους (άλλα αργά, άλλα γρήγορα).
Τ’ αστέρια ενός γαλαξία στρέφονται γύρω από το κέντρο του γαλαξία.
Άρα, όλα τα ουράνια σώματα γυρίζουν γύρω από τον άξονά τους, οι δορυφόροι γύρω από τους πλανήτες, οι πλανήτες μαζί με τους δορυφόρους τους γύρω από τον Ήλιο, οι Ήλιοι και οι πλανήτες τους γυρίζουν γύρω από το κέντρο του γαλαξία τους, ενώ οι γαλαξίες απομακρύνονται μεταξύ τους με πολύ μεγάλες ταχύτητες.
Ας σημειωθεί ότι και οι κομήτες κινούνται παρόμοια. Π.χ. ο κομήτης του Χάλεη στρέφεται γύρω από τον Ήλιο σε προκαθορισμένη ελλειπτική τροχιά κάθε περίπου 90 χρόνια.
Κατά τη διαδρομή του αυτή, πλησιάζει τη Γη κάθε 90 χρόνια και τον βλέπουμε με γυμνό μάτι. Την τελευταία φορά που πέρασε κοντά στη Γη ήταν το 1986. Τότε εστάλη διαστημόπλοιο από τη Γη και τον πλησίασε σε απόσταση περίπου 50 χιλ. και παρατήρησε ότι έχει το σχήμα μιας πατάτας, το μέγεθος ενός λόφου (μήκος 5 χιλ. και πλάτος 2 χιλ.) και ότι αποτελείται κυρίως από πάγους.
Αν αποδεχθούμε τελικά τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης, σημαίνει ότι πριν περίπου 15 δισεκατομμύρια χρόνια, ήμασταν όλοι μαζί, κάπως στριμωγμένοι (μέσα σ’ ένα πορτοκάλι), αλλά σφιχταγκαλιασμένοι: Άνθρωποι, ζώα, φυτά, πέτρες, πλανήτες, αστέρια, γαλαξίες, το σύμπαν ολόκληρο.
Τώρα έχουμε αραιώσει, έχουμε σκορπίσει, έχουμε καταλάβει όλο το σύμπαν (είπαμε ν’ αραιώσουμε, να πάρουμε λίγο «αέρα», αλλά όχι να φθάσουμε στο σημείο μερικοί ν’ απέχουμε από άλλους δισεκατομμύρια έτη φωτός).
Συγγραφεας : Παρασκευας Ν Παρασκευοπουλος