Η αξιοποίηση του πολύτιμου Ηριδανού
Δημητρης Ρηγοπουλος
Tην επόμενη φορά που θα σκεφτούμε ότι τα ποτάμια της Αθήνας είναι απονεκρωμένα ίχνη «πάνω» από τα οποία επικρατεί κυκλοφοριακό κομφούζιο, ας κάνουμε μια βόλτα στο Μοναστηράκι.
Εκεί στην πλατεία, στο ανοιχτό όρυγμα που «βλέπει» την απόληξη της Πανδρόσου, οι περαστικοί από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν αποκαλύφθηκε η νέα όψη της ταλαιπωρημένης πλατείας, ανακαλύπτουν ένα ολοζώντανο τμήμα του αρχαίου ποταμού που θεωρούσαν χαμένο. Αλλά ο Ηριδανός ήταν πάντα μαζί μας: στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, στη βόλτα μας στην οδό Αδριανού, όταν ακούγαμε τα νερά του να κελαρύζουν, χωρίς να τον βλέπουμε.
Τώρα, η κοίτη του είναι μπροστά στα μάτια μας, το νερό τρέχει γάργαρο και σχεδόν ορμητικό, έξι μέτρα κάτω από τη σύγχρονη πόλη, πριν ξαναχαθεί στα αρχαία κανάλια του.
Κι όλα αυτά έγιναν λίγο στην τύχη, όταν μια ξαφνική νεροποντή πριν από δύο χειμώνες κι ενώ το εργοτάξιο της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας (ΕΑΧΑ) ήταν ακόμα φρέσκο, έφερε στο φως ένα ακόμα τμήμα της κοίτης του μυθικού ποταμού της αρχαίας Αθήνας.
Ο Ηριδανός ήταν ένας από τους τρεις ποταμούς (μαζί με τον Κηφισό και τον Ιλισό) που άρδευαν το λεκανοπέδιο της Αττικής από τους προϊστορικούς χρόνους. Φανταστείτε έναν ορμητικό χείμαρρο που άλλαζε συχνά κοίτη και πλημμύριζε με τις μεγάλες βροχοπτώσεις, καθώς δεχόταν τα νερά από την Ακρόπολη, τον Αρειο Πάγο, την Πνύκα και από άλλα μικρά ρέματα και χειμάρρους, γεγονός που οδήγησε ήδη από τα κλασικά χρόνια στον εγκιβωτισμό και την υπογειοποίησή του.
Ιστορικές πηγές
Οι αρχαίες πηγές δίνουν σποραδικά στοιχεία για τον Ηριδανό.
Ο Στράβων, ο αρχαίος γεωγράφος, αναφέρεται στις πηγές του ποταμού στους νότιους πρόποδες του Λυκαβηττού.
Το «γεωραντάρ» του μετρό εντόπισε την κοίτη του ποταμού σε βάθος έξι μέτρων και οι μετέπειτα ανασκαφικές έρευνες μάς επιτρέπουν να συμπληρώσουμε τις γνώσεις μας για την πορεία του ποταμού.
Από τον Λυκαβηττό «κυλά» προς το Σύνταγμα και περνά από τη Βουλή, και στο παρελθόν ενίσχυε με τα νερά του την πηγή Μπουμπουνίστρα (λέγεται ότι το όνομά της οφείλεται στοn θόρυβο των υδάτων της), στη συμβολή Οθωνος και Αμαλίας, διασχίζοντας εγκάρσια τη Λεωφόρο Αμαλίας.
Στη συνέχεια κατηφορίζει τη Μητροπόλεως και την Πλατεία Μοναστηρακίου.
Συνεχίζει προς την οδό Αδριανού (έχει αποκαλυφθεί τμήμα της κτιστής κοίτης του δίπλα στην πλατεία Αγίου Φιλίππου), στην Αρχαία Αγορά, διασχίζει την Ερμού και εμφανίζεται πάλι στον Κεραμεικό, όπου ρέει επιφανειακά για περίπου 150 μέτρα.
Οπως τονίζουν στελέχη της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων,τα νερά του Ηριδανού μπορεί να μη λάμπουν χρυσαφένια όπως αυτά του πάλαι ποτέ μυθικού Ηριδανού, είναι όμως το ίδιο πολύτιμα για το παρόν και το μέλλον της πόλης.
Η ΕΑΧΑ επιχειρεί να αξιοποιήσει μέρος των υδάτων του Ηριδανού, τα οποία έως τώρα κατέληγαν στην αποχέτευση, για την άρδευση του αστικού πρασίνου τόσο των πεζόδρομων της Αποστόλου Παύλου και της Ερμού όσο και του πάρκου της Πλατείας Κεραμεικού (πρώην Κορεάτικη Αγορά).
Φόρουμ 
